Η κραυγή που δεν ήθελα να ακούσω

π. Παναγιώτης Κιντής 

1. Αφορμή για τον προβληματισμό

Αφορμή για το άρθρο αυτό στάθηκε η παρακολούθηση ενός ντοκιμαντέρ για την κλιματική κρίση. Δεν ήταν απλώς εικόνες από μακρινές χώρες∙ ήταν μια κραυγή που διαπερνούσε την ψυχή μου. Εκεί συνειδητοποίησα ότι η γη δεν είναι άφωνη. Κάθε καμένο δάσος, κάθε παγωμένο κομμάτι που λιώνει, κάθε ζώο που κοιτάζει με μάτια φοβισμένα είναι μια φωνή∙ μια φωνή που μας καλεί να θυμηθούμε ποιοι είμαστε.

2. Η κραυγή της δημιουργίας

Παρακολουθούσα τις εικόνες και ήταν σαν να άκουγα για πρώτη φορά τον κόσμο να μιλάει. Όχι με λέξεις, αλλά με ψιθύρους και θρήνους που μόνο η καρδιά μπορεί να ακούσει.

Η θάλασσα ψιθύριζε με φωνή πνιγμένη:

«Ήμουν καθρέφτης του ουρανού, τροφός ζωής. Τώρα κουβαλώ τα σκουπίδια σας∙ πλαστικά που με πληγώνουν και πλάσματα που πεθαίνουν σιωπηλά. Γιατί με ξεχάσατε;»

Τα δάση ούρλιαζαν μέσα στις φλόγες:

«Μας χαρίσατε χιλιετίες ζωής∙ πουλιά φωλιάζανε στα κλαδιά μας, άνθρωποι έβρισκαν ανάπαυση στη σκιά μας. Τώρα καίμε, κι η στάχτη μας πνίγει τον αέρα σας. Δεν καταλαβαίνετε ότι καίγεστε κι εσείς μαζί μας;»

Τα ποτάμια, που άλλοτε τραγουδούσαν καθώς κυλούσαν, έβγαζαν βουβό παράπονο:

«Μαράναμε∙ διψάμε. Οι κοίτες μας στέγνωσαν από την απληστία σας. Δεν ήμασταν μόνο νερό∙ ήμασταν φλέβες ζωής για γη και πλάσματα.»

Ακόμη και τα ζώα, με μάτια γεμάτα τρόμο, έμοιαζαν να ρωτούν:

«Γιατί; Τι σας κάναμε; Ο Δημιουργός μας χάρισε σε όλους τον ίδιο ήλιο και τον ίδιο αέρα. Γιατί μάς παίρνετε το δικαίωμα στη ζωή;»

Κι εκεί, μέσα στον πόνο των εικόνων, ήχησαν στη μνήμη μου τα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει». Δεν ήταν πια απλά μια φράση∙ ήταν η ζωντανή κραυγή της γης που περνούσε μέσα από τα κόκαλά μου.

3. Η ρίζα της πληγής

Η οικολογική κρίση δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό πρόβλημα. Στην πραγματικότητα είναι πληγή της καρδιάς μας. Ξεχάσαμε ότι είμαστε φύλακες και όχι ιδιοκτήτες της γης. Η απληστία μας έγινε συνήθεια, η τεχνολογία μας υποκατάστατο σοφίας, κι έτσι χάσαμε τη λεπτή σχέση με τη δημιουργία.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μιλούν για τον άνθρωπο ως «ιερέα της δημιουργίας», που καλείται να προσφέρει την πλάση στον Θεό με ευγνωμοσύνη. Κι όμως, αντί για προσφορά, την καταστρέφουμε.

4. Η ευθύνη και η μετάνοια

Η θεραπεία αρχίζει από την καρδιά. Η τεχνολογία μπορεί να γίνει εργαλείο σωτηρίας, όταν υπηρετεί τη ζωή κι όχι την άνεση εις βάρος της. Η μετάνοια σημαίνει αλλαγή τρόπου:

να χρειαζόμαστε λιγότερα, να αγαπάμε περισσότερο∙

να σβήνουμε ό,τι καίει άδικα, να φυτεύουμε ό,τι γεννά ζωή∙

να ευχαριστούμε για όσα έχουμε αντί να ζητούμε αδιάκοπα περισσότερα.

5. Η ελπίδα της αναδημιουργίας

Όταν θεραπευτεί η καρδιά, θα θεραπευτεί και η γη. Τότε οι ωκεανοί και τα δάση, τα πουλιά και τα βουνά θα ψάλλουν ξανά μαζί μας:

«Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον».

Η δημιουργία περιμένει τη μετάνοιά μας∙ κι η κραυγή της μπορεί να μεταμορφωθεί ξανά σε ύμνο χαράς.